Header
Gutenbergbijbel

Gutenbergbijbel


De Gutenbergbijbel is een door Johannes Gutenberg tussen 1452 en 1455 in Mainz gedrukte bijbel. Deze belangrijkste incunabel bevat de Latijnse tekst van de vulgaat. Het is het eerste boek dat tot stand kwam met behulp van de door Gutenberg ontwikkelde boekdrukkunst. De complete Gutenbergbijbel telt 1282 pagina's, meestal in twee banden gebonden. De bijbel staat ook bekend als de 42-regelige bijbel.

De meeste van de vermoedelijk 180 exemplaren van de Gutenbergbijbel werden op papier gedrukt en slechts dertig op het waardevollere perkament. Verspreid over de wereld zijn nog 48 exemplaren van de bijbel bekend. Er is slechts één van deze exemplaren in een bibliotheek in de Benelux aanwezig, in de Universiteitsbibliotheek van Bergen. Het is een papieren exemplaar, hoewel de Universiteit van Bergen ook een enkele bladzijde bezit uit de versie in perkament. Van de exemplaren op perkament zijn er vier volledig bewaard gebleven. Een daarvan bevindt zich in de Nedersaksische Staats- en Universiteitsbibiotheek van Göttingen en staat sinds 2001 op de Werelderfgoedlijst voor Documenten van de UNESCO.

Het Plantin-Moretusmuseum te Antwerpen bezit een exemplaar van de als 36-regelige Gutenbergbijbel bekendstaande tweede uitgave van de Heilige Schrift, die naar men aanneemt eveneens door Gutenberg is gedrukt in 1458-1460. Deze is veel zeldzamer dan de 42-regelige bijbel, er zijn slechts 13 exemplaren van bekend.

De bijbels in het Gutenberg-Museum te Mainz zijn te bezichtigen, evenals het exemplaar van de Gutenberg-bijbel in de biblotheek van het Bodmer-Instituut: Foundation Martin Bodmer in Genève. Ooit was deze bijbel in het bezit van de Romanovs, de Russische Tsaren-familie. Het communistische bewind verkocht in 1931 de twee delen aan Maggs Brothers in Londen, en zo kon Martin Bodmer, de eerste directeur van het Rode Kruis, uiteindelijk deze zeldzaamheid verwerven voor zijn verzameling van bijzondere eerste drukken. De delen zijn gebonden in een 19e-eeuwse band, slechts één pagina ontbreekt.

Voor het middeleeuwen-seizoen van de Britse zender BBC Four maakte Stephen Fry een documentaire over de geschiedenis van de Gutenbergbijbel en de door Gutenberg ontwikkelde drukpers. Hierin werd een pagina van de bijbel gereproduceerd waarbij gebruik werd gemaakt van oude technieken en een nagebouwde Gutenberg-drukpers.