Mercator

Mercator is een neutrale schreefloze letter. Ondanks zijn voorliefde voor klassieke romeinen, was Dick Dooijes zijn eerste grote letter familie een schreefloze. In de late jaren 1950 was het succes van Tetterode's Nobel tanende. De invloed van de Zwitserse typografie gaf een opleving van de belangstelling voor 19e eeuwse grotesken. De nieuwe letterontwerpen gebasseerd op deze vroegere ontwerpen werden breed ontwikkeld. Tetterode bezat een breed scala matrijzen van grotesken (Antieken genaamd in de catalogi van de lettergieterij). Maar deze ontwerpen waren te spaarzaam om een verantwoorde serie te creëeren. Dooijes werd gevraagd om een neutrale, eenvoudige schreefloze letter te ontwerpen om de oude grotesken te complementeren. De eerste gewichten van de Mercator waren in 1958 beschikbaar. Het is onduidelijk op welk moment Dooijes zich bewust werd van de Duitse en Zwitserse ontwerpen, gebasseerd op dezelfde principes: Neue Haas Grotesk (later Helvetica genoemd), Univers en Folio waren allen gepubliceerd in 1957 en het is meer dan waarschijnlijk dat toen het werk aan de Mercator al ver gevorderd was.

Dooijes en Ovink waren het eens dat de vroege 19e eeuwse lettertypen een goed uitgangspunt waren voor een nieuw lettertype. Enkele decaden later verklaarde Dooijes: "Ik denk dat het achterliggende idee bij de geometrische schreefloze is gebasseerd op een misvatting. Wat het oog nodig heeft kan niet altijd worden bereikt met een meetlat, driehoek en passer. ...Het leek mij belangrijk om naar vormen te zoeken die meer optisch plezierig waren en die het mogelijk maakten meer vrijuit te tekenen."

Onafhankelijk van enig specifiek model ontworpen, verschilt Mercator in de uitstraling en gevoel van zijn tijdgenoten. Zijn smalheid en nogal wijde letterspatiëring zijn specifeik. Het minder verfijnd als de Univers; en hoewel veel van zijn ideëen herinneren aan Helvetica, zijn het de details dat hem een bepaalde individualiteit geven: de open "c" en "s", de rechte hoek waarmee het oog van de "a" van de verticaal vertrekt en de Q met zijn gebogen staart.

Mercator was beschikbaar als een lettertype voor het hand-zetten en loden letter compositie, zowel als kop lettertype voor fotozetten. Piet Zwart, altijd een advocaat voor het no nonsense lettertype, bewonderde het lettertype en noemde het: "De eerste Hollandse schreefloze letter op een internationaal niveau." Mercator was korte tijd succesvol; in de jaren '80 kwamen een aantal gewichten beschikbaar voor het fotozetten. Na de komst van desktop publishing hoopte Dooijes op een herziening van de complete letterfamilie in digitale vorm, maar niemand meldde zich hiervoor. Misschien was Mercator simpelweg niet speciaal genoeg.